Ulica Krupówki biegnie przez centrum Zakopanego, na całej długości lekko się wznosząc. Nazwa mierzącego ok. 1100 m traktu pochodzi od dawnych włości rodziny Krupowskich i zaczęła być używana w latach 80. XIX w.
Pierwotnie była to zwykła ścieżka łącząca wieś z hutą w Kuźnicach nazywana "Drogą do Kuźnic". Zwano ją także "Drogą Grzeszników", odkąd zaczęła prowadzić do nowo wybudowanego w 1847 r. kościoła. Tutaj też zaczęło się koncentrować życie turystyczne.
Druga połowa XIX w. to czas przeistoczenia się Zakopanego z małej wioski w pełnoprawną miejscowość turystyczno-uzdrowiskową. Pojawiało się coraz więcej letników, szukających kwater w góralskich gospodarstwach — prostych jedno— lub dwuizbowych chałupach. Z czasem zaczęły powstawać pierwsze sanatoria i zakłady lecznicze, a obok domy letniskowe i pensjonaty.
- Zobacz również: 10 mniej znanych uzdrowisk w Polsce
Przy Krupówkach pojawia się pierwsza willa w stylu szwajcarskim Walerego Eliasza wg projektu jego brata Stanisława Eliasza oraz pierwszy murowany obiekt przy tej ulicy, jakim jest kościół Świętej Rodziny wg projektu architekta Józefa Piusa Dziekońskiego, zbudowany z inicjatywy ks. Józefa Stolarczyka. Wzdłuż ulicy powstały również m.in. Dworzec Tatrzański, willa dra Chałubińskiego, Szkoła Snycerska, hotel Urbana "Jadwinówka", willa Jadwigi z Chałubińskich Surzyckiej "Jadwiniówka", a w miejscu pierwszego "hotelu" w chałupie Jana Gąsienicy Staszeczek zwanego "Pod Giewontem" powstaje hotel Kuliga.
Z powodu licznych pożarów na przełomie wieków drewniane zabudowania zaczęto zastępować murowanymi. W miejscu spalonych, drewnianych willi, hoteli i chałup powstawały murowane kamienice. Nadal jednak powstawały stylowe, drewniane wille, oraz budowle w stylu nowozakopiańskim, który charakteryzował się zintegrowaniem drewna i kamienia. Część przetrwała do naszych czasów.
- Zobacz również: Zakopane NA ŻYWO online: kamera na Krupówkach
Lata 90. XX w. przyniosły Krupówkom bum inwestycyjny (często niekontrolowany) i rosnącą z roku na rok falę turystów, co z czasem zaczęło zagrażać historycznej tożsamości tego miejsca. Aby zapobiec degradacji najsłynniejszego deptaku w Polsce, w roku 2016 nadano Krupówkom status parku kulturowego. Spowodowało to wprowadzenie licznych zakazów i regulacje dotyczące reklam. Dodatkowo niedawno wpisano ulicę i jej przyległości do ewidencji zabytków województwa małopolskiego. Czy to pomoże ocalić duszę słynnej "ceprostrady"? Czas pokaże...
Zobaczcie, jak wyglądały Krupówki w okresie międzywojennym. Może uda się wam wypatrzyć na zdjęciach Kazimierza Przerwę-Tetmajera, Dariusza Zaruskiego albo Witkacego...?
Źródło: Park Kulturowy Krupówki
